Monthly Archives: Marzec 2010

Sentymentalizm

M. Wichary

Kiedyś usłyszałem następującą definicję sentymentalizmu: to chęć głębokich przeżyć połączona z niechęcią do płacenia za nie ceny. Mowa tu o przeżyciach emocjonalnych (np. oddanie, uniesienie,  miłość, przyjaźń), a pewnie i duchowych (wszelkie doświadczenia duchowości). Skutkiem są przeżycia płytkie. Lub, odczuwane płytko. Chwyta za serce, ale to bzdet. Względnie: przeżycie jest głębokie, ale z pewnych względów – lenistwa konkretnie – tak płytko je odbieramy, że nie wyczerpujemy jego potencjału do nauczenia nas czegokolwiek; dostarczenia doświadczenia, które mogłoby nas trwale zmienić. Czytaj dalej

Dlaczego Pawła wyśmiano na aeropagu, czyli o zmartwychwstaniu i filozofach w I w.

dr Janusz Kucharczyk

A gdy usłyszeli o zmartwychwstaniu, jedni naśmiewali się, drudzy zaś mówili: O tym będziemy cię słuchali innym razem. I tak Paweł wyszedł spośród nich. Lecz niektórzy mężowie przyłączyli się do niego i uwierzyli…
Dz 17:32-34

Mowa apostoła Pawła na aeropagu to pierwsze udokumentowane spotkanie chrześcijaństwa z filozofią grecką. Jak wiemy zakończyło się dwuznacznie: w momencie kiedy Paweł zwiastował zmartwychwstanie Chrystusa został wyśmiany, z drugiej jednak strony parę osób poszło za nim. Ważne jest tutaj zarówno to, że do wyśmiania doszło dopiero w momencie zwiastowania zmartwychwstania jak i że właśnie w tym momencie. To ta nauka okazała się być skałą zgorszenia dla słuchających go filozofów stoickich i epikurejskich. Dlaczego ta akurat? Jak Grecy zapatrywali się na ideę zmartwychwstania? Czy idea zmartwychwstania była dla Greków dziwaczną nowością, herezją czy czymś burzącym ich podstawowe przekonania? Spróbujmy się nad tym zastanowić. Czytaj dalej

Reformacja a nabożeństwo

Mateusz Wichary

Dla XVI wiecznych Reformatorów odnowienie nabożeństwa w oparciu o Słowo Boże było niemniej ważne niż teologia. Reformacja w Zurychu zaczęła się właśnie od spraw kultu – w 1523 roku Urlyk Zwingli napisał pierwszą rozprawę dotycząca liturgii, a konkretnie usunięcia obrazów i posągów świętych z kościołów. W kwietniu 1525 roku zrezygnował z łacińskiej mszy zastępując ją prostym nabożeństwem w niemieckim języku. W 1526 roku Luter swym pismem Msza niemiecka i porządek nabożeństwa rozpoczął reformę w luteranizmie, w tym samym duchu: wprowadzono język narodowy, centralną pozycję w nabożeństwie zyskało kazanie. Czytaj dalej

Rachunek demokracji i monarchii

H.H. Hoppe

Rząd jest terytorialnym monopolistą w dziedzinie stosowania przymusu – podmiotem, który może dopuszczać się ciągłego, zinstytucjonalizowanego naruszania praw własności i wyzyskiwania prywatnych właścicieli za pomocą eksploatacji, podatków i regulacji.

Postępowanie rządu i wpływ jego działań na społeczeństwo będą zasadniczo inne w zależności od tego, czy aparat władzy stanowi własność prywatną, czy publiczną. Czytaj dalej

Biblia a ekumenia

M. Wichary

Najbardziej znany i eksploatowany fragment Biblii w kontekście ekumenii to słowa Jezusa z arcykapłańskiej modlitwy w Ewangelii Jana17:21: „aby wszyscy byli jedno.” W kontekście jest to prośba o jedność wszystkich uczniów Jezusa, których zostawia na ziemi z tymi, którzy „przez ich słowo uwierzą we mnie” (w. 20). Wzorcem owej jedności ma być jedność Syna z Ojcem: „jak Ty Ojcze we mnie a Ja w tobie”, a funkcją ewangelizacja świata: „aby świat uwierzył, że Ty mnie posłałeś” (w. 21). Jest to więc jedność oparta o wspólną, Chrystusową wiarę. Czytaj dalej